Czym jest fosfor?
Fosfor (P) jest pierwiastkiem chemicznym o liczbie atomowej 15 i masie atomowej 31. Ze względu na dużą reaktywność fosfor nie występuje naturalnie jako wolny pierwiastek. Fosfor jest obecny zazwyczaj jako fosforan w minerałach. Fosforan jest zwykle spotykany w skorupie ziemskiej w stężeniu około 1 grama na kilogram.
Istnieją dwa rodzaje fosforu elementarnego — fosfor biały i fosfor czerwony. W przypadku kontaktu z tlenem fosfor biały emituje słabe światło w wyniku reakcji utleniania (zjawisko to jest znane również jako chemiluminescencja).
Fosfor należy do grupy azotowców, która obejmuje azot, fosfor, arsen, antymon, bizmut i ununpentium (od 2016 roku pod nazwą moskow). Pierwiastki te należą do tej samej grupy ze względu na podobną budowę atomu, co daje im możliwość tworzenia stabilnych związków ze względu na ich skłonność do tworzenia podwójnych i potrójnych wiązań kowalencyjnych. Azotowce w temperaturze pokojowej mają stały stan skupienia — z wyjątkiem azotu, który pozostaje gazem.
Złożone organizmy, takie jak rośliny i zwierzęta, potrzebują fosforu, ponieważ fosforany są składnikami DNA, RNA, ATP i fosfolipidów. Fosfor ma zastosowanie w detergentach, pestycydach, środkach chemicznych działających na układ nerwowy i w przeważającym stopniu w nawozach.
Fosforany/ortofosforany
W ortofosforanach (jednym z najbardziej powszechnych fosforanów) jeden atom fosforu jest związany z czterema atomami tlenu. Ortofosforan jest czasami nazywany „reaktywnym fosforem”, ponieważ łatwo wiąże się z innymi elementami i związkami o deficycie elektronowym, ponieważ trzy „dodatkowe” elektrony na atomach tlenu silnie chcą wiązać się z protonami.
Skondensowane fosforany
Skondensowane fosforany to wielocząsteczkowe ortofosforany „skondensowane” ze sobą i połączone wiązaniem kowalencyjnym z atomami fosforu (P) i tlenu (O). Grupa ta obejmuje metafosforan, pirofosforan i polifosforan — często stosowane do kontroli korozji w systemach dystrybucji wody pitnej.
Fosfor całkowity/organiczny
Fosfor całkowity to całkowita ilość fosforu, czyli suma: ortofosforanów/fosforanów, skondensowanych fosforanów i fosforu organicznego. Fosfor organiczny jest zwykle obecny w postaci fosforanów zawartych wewnątrz lub związanych ze związkiem organicznym.
Dlaczego warto mierzyć poziom fosforu?
Chociaż fosforany nie przyczyniają się do problemów ze smakiem i zapachem, przez co mogą nie być brane pod uwagę w wodzie pitnej, ich wysoki poziom w odprowadzanych ściekach może mieć znaczący wpływ na otaczający ekosystem. Wysoki poziom fosforanów w źródle wody może przyspieszyć wzrost glonów i roślin, prowadząc do eutrofizacji i zakwitów glonów. Wówczas rybom i organizmom wodnym zabierany jest tlen, co przyczynia się do masowego wymierania ryb i zniszczenia siedlisk.
Pomiar zawartości fosforanów w ściekach ma kluczowe znaczenie dla zdrowia ekosystemu
Pomiar fosforanów na wylocie z oczyszczalni ścieków ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zdrowego ekosystemu i ochrony przyrody. Na wielu obszarach obowiązują rygorystyczne limity odprowadzania fosforanów do wody, przyjęte w celu ochrony ekosystemu. Brak monitorowania i kontroli poziomu fosforanów to nie tylko kwestia zaniedbań w zakresie ochrony ekosystemu — może również prowadzić do naruszeń przepisów i nałożenia kar.
W przypadku zakładów uzdatniania wody pitnej, które wykorzystują fosforany do kontroli korozji, może zajść potrzeba monitorowania fosforanów w uzdatnionej wodzie, systemie dystrybucji i na innych etapach procesu uzdatniania. Rozwiązania firmy Hach ® zostały zaprojektowane z myślą o zapewnieniu zgodności z przepisami, a także dostarczaniu operatorom wiedzy koniecznej do podejmowania odpowiednich decyzji dotyczących uzdatniania.
Hach oferuje sprzęt, zasoby, szkolenia i oprogramowanie, które są niezbędne do skutecznego monitorowania i zarządzania poziomami fosforu w danym zastosowaniu procesowym.
Polecane produkty do pomiaru fosforu